Nee, daar kun je niets over vast laten leggen. Het is wettelijk geregeld dat gezamenlijk ouderlijk gezag na overlijden van één van de ouders automatisch overgaat in eenhoofdig ouderlijk gezag voor de andere ouder.
Wel zou je de rechter nú al kunnen verzoeken om het gezamenlijk gezag om te zetten in eenhoofdig gezag, maar dan moet je daar wel goede argumenten voor kunnen aanvoeren. Ook kinderen vanaf 12 jaar worden bij zo'n verzoek door de rechter gehoord.
Een minderjarig kind vanaf 12 jaar kan ook zélf verzoeken om gezagswijziging, tijdens of na de echtscheidingsprocedure. En zelfs een jonger kind kan daarom verzoeken, mits hij de situatie goed kan begrijpen.
Bij een verzoek om gezagswijziging zal de rechter de belangen van het kind voorop stellen. Daarbij moet je ervan uitgaan dat handhaving van het gezamenlijk ouderlijk gezag in beginsel in het belang van het kind wordt geacht. Er zullen dus goede argumenten aangevoerd moeten worden om de rechter ervan te overtuigen dat handhaving van het gezamenlijk ouderlijk gezag juist tégen de belangen van het kind zou zijn. Dat je ex ‘geen fijne vader was’ is daarvoor niet genoeg. Er zal dus b.v. aangetoond moeten worden dat er sprake is geweest van geestelijke mishandeling.
Ontheffing van het ouderlijk gezag wordt normaliter bij de rechter aangevraagd door de Raad voor de Kinderbescherming of de Officier van Justitie. Het is een maatregel die door de kinderrechter wordt opgelegd, maar met medewerking van de ouders zelf.
Er bestaat ook gedwongen ontheffing van het ouderlijk gezag wanneer de ouders niet mee wensen te werken. De rechter besluit dan tot gedwongen ontheffing uit het ouderlijk gezag. Je moet hierbij denken aan gevallen waarin b.v. al sprake is van langdurige uithuisplaatsing van een kind of psychiatrische stoornis van een ouder.
Ontzetting uit het ouderlijk gezag gaat nóg veel verder. Ontzetting uit het ouderlijke gezag kan worden aangevraagd door de Raad voor de Kinderbescherming of de Officier van Justitie, maar b.v. ook door de andere ouder of door familie van het kind. Ontzetting uit het ouderlijke gezag is nooit vrijwillig en is een zware maatregel, die alleen wordt opgelegd door de rechter als er sprake is van ernstig verwijtbaar gedrag. Daarbij moet je denken aan ernstige verwaarlozing, mishandeling of misbruik van het kind of aan een ouder die er zo'n slechte levensstijl op na houdt dat dat schadelijk is voor het kind. Ontzetting uit het ouderlijk gezag is een maatregel die dus slechts in een beperkt aantal gevallen wordt genomen.